Yeşil çay

Yeşil çay, Camellia sinensis yapraklarından elde edilen çay. Aynı bitkiden elde edilen siyah çay için yapraklar yavaş yavaş kurutulur, yeşil çay ise yaprakların toplanır toplanmaz kavrulup hızla kurutulması ile elde edilir. Siyah çay ve oolong kurutulurken oksijenle tepkimeye girer, yeşil çayın ise tepkimeye girmesine izin verilmez.

Besin değeri ve kimyasal yapısı

Demlenmiş yeşil çay %99,9 sudan oluşur ve 100 mL başına 1 kaloriye sahiptir. İçecek, yağ, karbonhidrat ve protein gibi maddeler ile vitamin ve mineralleri kayda değer oranda içermez ve polifenoller gibi çeşitli fitokimyasallar ihtiva eder.^[1] İçerisinde yer alan polifenoller arasında epigallokateşin gallat (EGCG), epikateşin gallat, epikateşinler ve flavanoller yer alır. Yeşil çay, siyah çay da olduğu üzere kafein ihtiva eder, ancak yeşil çaydaki kafein oranı daha düşüktür.

Tıbbi etkiler

Yeşil çayın (ve içerdiği kateşin ve flavonoid gibi moleküllerin) kanser, obezite, tansiyon ve kalp/damar hastalıkları gibi durumlara yönelik koruyucu etki gösterdiği ve sağlığa yararlı olduğuna yönelik pek çok iddia ortaya konmuş olmakla birlikte, insanlar üzerinde yapılmış klinik araştırmalar maddenin sağlık üzerindeki etkileri üzerine kanıt bulmamıştır.^[2][3][4] Yeşil çay özütlerinin tüketimi ise hepatotoksisite ve karaciğer yetmezliği ile ilişkilendirilmiştir.^[5]

Üretim ve pazar

2013 yılında küresel yeşil çay üretimi 1,7 milyon ton olmuş, 2023 yılında bu sayının iki katına çıkacağı tahmin edilmiştir.^[6] 2015'te Çin dünyadaki yeşil çay pazarının %80'ine sahip olmuş, aynı zamanda 325.000 ton yeşil çay ihraç etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri Çin'den ihraç edilen yeşil çayın en büyük ithalatçısı konumundadır ve Birleşik Krallık tarafından takip edilmektedir.^[7]

Çeşitleri

Ülke ve işlenme stillerine göre pek çok farklı yeşil çay çeşidi gelişmiştir.

Japonya

Japon yeşil çayları arasında, Gyokuro, Matcha, Sencha, Kamairicha ve Bancha gösterilebilir. Matcha, pudra gibi toz halinde bulunan ve Japon seremonilerinde kullanılan bir çay türüdür. Kamairicha ve Sencha benzerdir, ancak üretim aşamasında yapraklar Sencha çayında sıcak su buharı ile, Kamairicha'da ise fırında şok soldurmaya tabi tutulur. Bancha, düşük kaliteli çaylardan yapılıp, niteliksiz olmasına karşın günlük kullanımda özellikle kırsal ve dağsal bölgelerde yaygın olarak içilen bir kaba çay türüdür. Halk tarafından evde basit düzeneklerle el yapımı olarak da üretilmektedir. Bu çeşit dünya yeşil çay üretiminde pek bilinmemektedir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Diğer

Çin yeşil çayları arasında Gunpowder (GP), Imperial, Young Hyson (YH), Hyson, Twankay, Hyson Skin, Chunmee (CH) ve Sowmee (SW) yer alır. Kore'de de Ujeon, Sejak ve Ipcha gibi farklı çeşitler vardır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kaynakça