MS96

MS96
MS96 te Lille-Flandres
Aantal	120 (nog 116 in dienst)
Serie	441-490, 501-547, 548-570
Fabrikant	Bombardier Transportation
Bouwjaar	1996
Indienststelling	1996 - 2000
Samenstelling	van de bakken Bx + B + ADx
Asindeling	Bo'Bo' + 2'2' + 2'2'
Lengte over buffers	26,400 m
Breedte	2860 mm[1]
Maximumsnelheid	160 km/h
Aantal zitplaatsen	Totaal: 213
Zitplaatsen 1e klas	45
Zitplaatsen 2e klas	168
Fietsplaatsen	2 (hoge toegang, vragen aan conducteur)
Techniek
Stroomsysteem	441-490: 3 kV=; 25 kV~ 501-570: 3 kV=
Vermogen	1400 kW
Treinbeïnvloeding	Memor, TBL 1+, KVB, ETCS
Koppeling	Stuurstandrijtuigen: GF-koppeling Rijtuigen: schroefkoppeling
Portaal    Openbaar vervoer Verkeer & Vervoer

De MS96 (ook wel DMT, wat staat voor Draaistroommotor - Moteur Triphasé) is een type van elektrische treinstellen van de Belgische spoorwegmaatschappij NMBS. Ze zijn driedelig en hebben aan beide kanten een stuurpost.

Ze zijn gebouwd door Bombardier/Alstom vanaf 1996, er zijn 120 eenheden gemaakt.

Beschrijving

Ze zijn te herkennen aan het rubber aan de kopwanden; hierdoor kunnen twee, drie of vier stellen gekoppeld worden. Er is dan een doorloopmogelijkheid, de stuurpost klapt opzij om dit mogelijk te maken. De rubberneuzen zijn gebaseerd op Deense treinstellen van het type IC3, daarom wordt de MS96 ook wel de Deense Neus of platte neus genoemd. Ook wordt dit type treinstel weleens aangeduid met de meer spottende bijnaam wc-bril. De treinstellen beschikken over per rijtuig regelbare airconditioning, wat ze geschikt maakt voor lange afstanden.

De rijtuigen van de MS96 zijn bijna identiek aan de I11-rijtuigen. Een verschil is dat de MS96 een treinstel is en daardoor over een pantograaf op het middelste rijtuig beschikt. Er zijn bovendien niet overal bestemmingsschermen op de trein aangebracht.

Elk stel bestaat uit een tweedeklasrijtuig met stuurpost, een tweedeklasrijtuig middenin en een eersteklasrijtuig met stuurpost en een afgesloten cabine om onder meer twee fietsen op te hangen. Elk rijtuig heeft een toilet.

Inzet

De treinstellen worden bijna uitsluitend ingezet op IC-verbindingen:

• IC-03: Blankenberge - Brussel - Sint-Truiden - Genk
• IC-04: Antwerpen-Centraal - Kortrijk - Poperinge/Lille-Flandres (F)
• IC-06: Doornik - Brussel - Brussels Airport
• IC-06A: Bergen - Brussel - Brussels Airport
• IC-08: Hasselt - Brussels Airport - Antwerpen
• IC-13 Kortrijk - Zottegem - Denderleeuw - Brussel - Schaarbeek
• IC-18: Brussel - Namen - Luik-Sint-Lambertus
• IC-19: Namen - Doornik - Lille-Flandres (F)
• IC-23: Oostende - Kortrijk - Zottegem - Brussel - Brussels Airport
• IC-23A: Knokke - Brussel - Brussels Airport
• IC-25: Bergen - Namen - Luik-Sint-Lambertus
• IC-26: Antwerpen - Leuven - Hasselt
• IC-29: Gent - Aalst - Brussel - Brussels Airport - Landen
• IC-32: Kortrijk - Brugge (ritten 805, 821, 841)
• S63 - Charleroi - Maubeuge (F) (alle ritten naar Maubeuge)

De MS96 rijdt ook een beperkt aantal P-treinen, L-treinen en S-treinen.

Typen

Er zijn drie verschillende varianten MS96, die met elkaar in treinschakeling kunnen rijden:

• 441-490: tweespanningmotorstellen; deze kunnen rijden op het klassieke Belgische spoorwegnet van 3 kV= en op het net van 25 kV~, de grenslijnen naar Frankrijk en Luxemburg, theoretisch ook op de hogesnelheidslijn van Leuven naar Luik, hiervoor zijn ze echter niet toegelaten.
• 501-547: monospanningmotorstellen; deze kunnen alleen rijden op het klassieke Belgische spoorwegnet van 3 kV= en tot september 2018 ook op het grensbaanvak Aarlen - Luxemburg (501-524), eveneens 3 kV=.
• 548-570: monospanningmotorstellen; deze kunnen alleen rijden op het klassieke Belgische spoorwegnet van 3 kV=.

(Het "klassieke" Belgische 3kV-spoorwegnet omvat alle Belgische elektrische lijnen die geen grens overschrijden met uitzondering van de hogesnelheidslijnen en van lijnen 42 Rivage – Gouvy, 165 Libramont – Bertrix – Athus, 166 Dinant – Bertrix en 167 Aarlen – Athus – Rodange (L), die met 25 kV 50 Hz zijn uitgerust. Ook spoorlijn 162 Namen – grens [naar Luxemburg] wordt geleidelijk met 25 kV~ uitgerust; op 1 januari 2023 was dit al gedaan vanaf de Luxemburgse grens tot ergens tussen goederenstation Hatrival en station Poix-Saint-Hubert.)^[2]

Deze laatste twee typen motorstel zijn aanpasbaar naar 25 kV~, maar aangezien dit voor de meeste spoorlijnen in België niet nodig is, is deze investering vooralsnog niet gedaan. Verder kunnen alle typen rijden op grensbaanvakken Luik - Maastricht (spoorlijn 40) en Antwerpen - Roosendaal (spoorlijn 12), waarbij er langs enkele kilometers onder de Nederlandse bovenleidingspanning wordt gereden van 1,5 kV=. Doordat deze treinen ontworpen zijn voor 3 kV=, kunnen ze onder de Nederlandse bovenleiding slechts op een kwart van het vermogen rijden. Maar aangezien de Belgische bovenleiding naar Maastricht tot verder dan station Eijsden reikt^[3], en er parallel met de Maas geen hellingen zijn, is dat geen probleem. Richting Roosendaal ligt de spanningssluis precies op de grens en station Roosendaal is maar en tiental kilometer verder met een hoogteverschil van 10 m met station Essen (het laatste Belgische station op die lijn, zo'n kilometer voor de grens), dus ook geen probleem.

• Motoren: 4 asynchrone motoren
• Eind 2010 begon de NMBS met het verwijderen van de TBL 2-uitrusting en het plaatsen van een TBL 1+-uitrusting.
• 2020: inbouw ETCS Niveau 1 (ook 1 LS) en Niveau 2

Nadelen

Alhoewel deze treinstellen worden genoemd als een van de comfortabelste van de NMBS,^[bron?] zijn er ook nadelen: ze hebben als enkeldekstrein met relatief hoog aantal eersteklasplaatsen te weinig capaciteit voor inzet op de drukke Belgische IC-hoofdassen door de Noord-Zuidverbinding, geen multifunctionele ruimte (voor rolstoelers, fietsers, kinderwagens) en smalle hoge deuren.

Afbeeldingen

• 
  Detail van een treinstel.
• 
  Verschil tussen de I11-rijtuigen (boven) en de MS96-rijtuigen (onder).
• 
  Interieur tweede klas.
• 
  Detail van de zittingen tweede klas.
• 
  Interieur (eerste klas).
• 
  Detail van de zittingen eerste klas.
• 
  Trein naar Station Lille Flandres.
• 
  Gekoppelde treinstellen met doorloop.

Ongevallen

• Stel 449 en 483 raakten ernstig beschadigd na een treinongeval bij Morlanwelz.^[4] Volgens het officiële verslag van het Veiligheidsonderzoek "Aanrijding van een voertuig op een overweg Morlanwelz - 27 november 2017" vielen er geen slachtoffers.
• Stel 548 werd vernield bij het treinongeval bij Hermalle-sous-Huy.^[5]
• Stel 454 werd ernstig beschadigd bij een dodelijk treinongeval bij Mons.^[6]

Zie ook

• Elektrische tractie
• Vermogenselektronica
• Categorie:Spoorlijn in België

Zie de categorie SNCB Class AM96 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.