Kościół Mariacki w Helsingborgu

Kościół Mariacki w Helsingborgu

Sankta Maria kyrka, Helsingborg

kościół parafialny
Kościół Mariacki – gotyckie szczyty
Państwo	Szwecja
Miejscowość	Helsingborg
Wyznanie	protestanckie
Kościół	ewangelicko-luterański
Parafia	Helsingborgs Maria församling
Imię	Najświętszej Maryi Panny
Historia Data zakończenia budowy XII w. Aktualne przeznaczenie diecezja Lund (Kościół Szwecji) Poprzednie wyznanie katolickie / rzymskokatolicki
Dane świątyni Styl gotyk ceglany Świątynia • materiał bud. • cegła Liczba naw 3
Położenie na mapie Skanii Kościół Mariacki w Helsingborgu
Położenie na mapie Szwecji Kościół Mariacki w Helsingborgu
56°02′46,5″N 12°41′47,5″E/56,046250 12,696528
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół Mariacki w Helsingborgu (szw. Sankta Maria kyrka, Helsingborg) – kościół szwedzkiego kościoła ewangelicko-luterańskiego w Helsingborgu, (region terytorialny Skania, region historyczny Skania). położony w centrum miasta przy Södra Storgatan/Mariatorget.

Kościół Mariacki w Helsingborgu był pierwszym w Szwecji, który zaproponował zbieranie ofiar pieniężnych na tacę za pośrednictwem karty kredytowej.

Kościół ma status zabytku sakralnego według rozdz. 4 Kulturminneslagen (pol. Prawo o pamiątkach kultury), ponieważ został wzniesiony przed 1939 (§ 3)^[1].

Historia i architektura

Kościół Mariacki jest najstarszym kościołem Helsingborga. Został wzniesiony w XII w. w stylu romańskim. W XIV w. należał do największych kościołów Danii.

W XV w. przebudowano go na trzynawowy gotycki kościół ceglany, wykorzystano jednak bloki kamienne z poprzedniego kościoła jako podmurówkę obejścia prezbiterium i partii zachodniej. Kościół Mariacki stanowi założenie pseudobazylikowe, tj. takie, w którym nawy boczne są tylko nieznacznie niższe od nawy środkowej, która z tego powodu nie ma otworów okiennych. W XVI wieża kościelna otrzymała szczyt schodkowy.

W XIX wieku ołowiane poszycie dachu zmieniono na miedziane. W 1843 restaurowano kościół według planów Carla Georga Bruniusa. W trakcie prac restauracyjnych rozebrano tzw. pokój broni (szw. vapenhus) po stronie południowej oraz zakrystię po stronie północnej.

W 1953 zdecydowano się odbudować zakrystię według planów Gustafa Wilhelmssona Widmarka, wykorzystując plany starej zakrystii jako wzorzec architektoniczny.

Wyposażenie

Chrzcielnica pochodzi z XIV w. i została wykonana z gotlandzkiego wapienia. Mosiężna czasza chrzcielnicy pochodzi z XVII w.

Poliptyk powstał w XV w. i składa się z podwójnych drzwi, na których są przedstawione sceny z życia Jezusa i Maryi. W czasie adwentu motyw się zmienia i ukazane jest cykl scen od wjazdu Jezusa do Jerozolimy do Wniebowstąpienia. W Wielki Piątek drzwi są zamknięte, a obrazy na nich przedstawiają apostołów i świętych.

Ambona pochodzi z początku XVII w. i została wykonana w stylu renesansowym przez Statiusa Otto z Lüneburga. Jej pulpit jest dekorowany scenami biblijnymi. Prowadzące na nią schody i cała powierzchnia mają bogatą dekorację rzeźbiarską.

Witraże powstały w XX w. i są dziełem artystów szwedzkich: Erika Olssona, Einara Forsetha, Ralpha Bergholtza i Martina Emonda.

Stare organy, na których grał m.in. Dietrich Buxtehude, kiedy był organistą w kościele Mariackim^[2] zostały w 1849 sprzedane na aukcji na rzecz parafii w Torrlösa za sumę 600 talarów szwedzkich i od tamtego czasu znajdują się w tamtejszym kościele parafialnym. Parafia z Helsingborga próbowała je później odkupić.

Obecne, 1-manuałowe organy w prezbiterium, mające 15 głosów, zostały zbudowane w latach 1997–2000 w zakładzie organmistrzowskim Robert Gustavssons orgelbyggeri w Härnösand; projekt wykonał i instrument nastroił duński organmistrz, Mads Kjersgaard.

Na ścianach kościoła wiszą epitafia radnego miejskiego Simona Meisnera (zm. 1741) i proboszcza Jönsa Rönbecka (zm. 1742). Ponad nimi umieszczony jest promienisty tetragram JHWH.

Na jednej ze ścian zawieszona jest też tablica pamiątkowa Dietricha Buxtehude, który był organista w tutejszym kościele.

Dwa z kościelnych dzwonów pochodzą z kościoła św. Piotra, wyburzonego w XVI w. w związku z reformacją.

Przypisy

Bibliografia

• Parafia Maria församling: strona oficjalna. www.svenskakyrkan.se/Helsingborg. [dostęp 2010-07-15]. (szw.).
• Helsingborg stad: Sancta Maria kyrka. [dostęp 2010-07-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-11)]. (szw.).

Linki zewnętrzne

• Svenska kyrkan i Helsingborg: Maria församling. [dostęp 2010-07-15]. (szw.).