PZL.54 Ryś

Ten artykuł dotyczy polskiego samolotu myśliwskiego. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Ten artykuł od 2014-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

PZL.54 Ryś
(PZL-54)
(dane przewidywane)
Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Państwowe Zakłady Lotnicze
Konstruktor	Franciszek Misztal Tadeusz Tarczyński
Typ	prototyp samolotu myśliwskiego
Konstrukcja	całkowicie metalowy dolnopłat, podwozie chowane w locie
Załoga	2
Dane techniczne
Napęd	2× 12-cylindrowy silnik rzędowy Hispano-Suiza 12Z
Moc	2100-2400 kW (2800-3200 KM) 2× 1050-1200 kW/1400-1600 KM
Wymiary
Masa
Własna	około 4500 kg
Użyteczna	około 2500 kg
Startowa	około 7000 kg
Osiągi
Prędkość maks.	640 km/h
Dane operacyjne
Uzbrojenie
2× działko kal. 20 mm zamontowane na dziobie samolotu 6× karabin maszynowy wz. 36 kal. 7,92 mm zamontowany w krawędzi natarcia skrzydeł 2× karabin maszynowy kal. 7,92 mm zamontowany w stanowisku tylnego strzelca do 500 kg bomb

PZL.54 Ryś (PZL-54) – projekt polskiego samolotu myśliwskiego konstrukcji inżynierów Franciszka Misztala i Tadeusza Tarczyńskiego, opracowywany w Państwowych Zakładach Lotniczych w roku 1939.

Historia

Samolot ten stanowił ewolucyjne rozwinięcie myśliwca PZL.48 Lampart, wyposażone w nowe, mocniejsze silniki rzędowe Hispano-Suiza 12Z. Samolot miał być większy i cięższy od "Lamparta". Dzięki nowym silnikom miał posiadać lepsze osiągi oraz silniejsze uzbrojenie strzeleckie, w tym zdolność przenoszenia większej, bo 500 kilogramowej, bomby. Miał to być samolot wielozadaniowy, dzięki silnemu uzbrojeniu, zdolny także do misji szturmowych czy bombowych. W roku 1939 trwały prace projektowe. Budowę prototypu i rozwój samolotu przerwał wybuch II wojny światowej.

Podstawą projektu PZL.54 były nowe silniki rzędowe Hispano-Suiza, będące dopiero na etapie prac rozwojowych. Do roku 1939 silniki te z zakładanej mocy 1400 – 1600 KM osiągnęły jedynie 1000 KM. Stawiało to pod znakiem zapytania planowane osiągi "Rysia", czy nawet sens całego projektu PZL.54.

Służba w lotnictwie

Samolot ten nigdy nie wyszedł poza stadium projektu i tym samym nigdy nie trafił do produkcji oraz służby w lotnictwie.

Opis techniczny

Całkowicie metalowy (duralowy) dolnopłat. Podwozie samolotu klasyczne dwukołowe chowane z płozą ogonową. Usterzenie pionowe podwójne. Kabina pilota dwumiejscowa, zamknięta. Uzbrojenie stanowić miało 6 karabinów maszynowych kaliber 7,92 mm zamontowane w krawędzi natarcia skrzydeł i 2 działka kaliber 20 mm umieszczone w dziobie samolotu, oraz dwa sprzężone karabiny maszynowe (kaliber 7,92 mm) na stanowisku tylnego strzelca. Napęd miały stanowić dwa silniki rzędowe Hispano-Suiza 12Z o zakładanej mocy 1400 – 1600 KM każdy.

Wersje

PZL.54 Ryś – samolot myśliwski, projekt.

Dane

Ogólne charakterystyki

Masa własna: około 4500 kg
Masa całkowita: około 7000 kg
Wymiary:
- Rozpiętość: ? m
- Długość: ? m
- Wysokość: ? m
Napęd: 2x1600 KM
Uzbrojenie:
- Strzeleckie: 8 karabinów maszynowych oraz 2 działka.
- Bombowe: 500 kg bomba.

Osiągi

Prędkość maksymalna: (prognozowana) około 640 km/h
Pułap: ? m
Wznoszenie: ? m/s
Zasięg: ? km

Polskie samoloty wojskowe do 1939 roku

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

Ciągi oznaczeń samolotów produkowanych przez zakłady PZL

PZL przed 1939 r.	PZL-SPAD S.61 PZL Wibault 7 PZL P.1 PZL Ł.2 PZL.3 PZL.4 PZL.5 PZL P.6 PZL P.7 PZL.8 PZL P.8 PZL.9 PZL P.9 PZL P.10 PZL P.11 PZL.12 PZL.13 PZL.15 PZL.16 PZL.17 PZL.18 PZL.19 PZL.22 PZL.23 Karaś PZL P.24 PZL.26 PZL.27 PZL.30 Żubr PZL.37 Łoś PZL.38 Wilk PZL.39 PZL.42 PZL.43 PZL.44 Wicher PZL.45 Sokół PZL.46 Sum PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.50 Jastrząb PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania
PZL Warszawa-Okęcie	CSS-13 LWD Junak Jak-12 PZL MD-12 PZL-101 Gawron PZL-102 Kos PZL-104 Wilga PZL-105 Flaming PZL-105 Pelikan PZL-106 Kruk PZL-110 Koliber PZL-111 Koliber-235 PZL-126 Mrówka PZL-130 Orlik PZL-230 Skorpion
WSK-Mielec	CSS-10 LWD Szpak TS-8 Bies An-2 Lim-1 Lim-2 Lim-5 Lim-6 TS-11 Iskra TS-16 Grot PZL M-2 PZL M-4 Tarpan PZL M-14 PZL M-15 (Belphegor) PZL M-17 PZL M18 Dromader PZL M19 PZL M28 Skytruck PZL M28B Bryza PZL M-20 Mewa PZL M-21 Dromader Mini PZL M-24 Dromader Super PZL M-25 Dromader Mikro PZL M26 Iskierka PZL I-22 Iryda PZL M-99 Orkan
PZL-Świdnik	PZL SM-1 PZL SM-2 PZL SM-4 Łątka PZL Mi-2 PZL W-3 Sokół PZL Kania PZL SW-4 PZL IS-2 PZL I-23
Szybowce zakładów PZL	PZL M-3 Pliszka PZL-103 PZL M-8 Pelikan PZL KR-03 Puchatek PW-5 Smyk PW-6