Strażnica KOP „Baturyn”

Strażnica KOP „Baturyn” – zasadnicza jednostka organizacyjna Korpusu Ochrony Pogranicza pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-sowieckiej.

Formowanie i zmiany organizacyjne

W 1924, w składzie 3 Brygady Ochrony Pogranicza, został sformowany 1 batalion graniczny. W 1928 w skład batalionu wchodziło 18 strażnic^[1]. Strażnica KOP „Łukawiec” w latach 1928 – 1931 znajdowała się w strukturze 2 kompanii KOP „Bryckie”^[2][3][4] . W komunikacie dyslokacyjnym z 1932 nie występuje^[5]. W jej miejsce pojawia się strażnica KOP „Baturyn”. Strażnica w latach 1932 – 1934 znajdowała się w strukturze 2 kompanii KOP „Bryckie”^[5][6]. W komunikacie dyslokacyjnym z 1938 nie występuje^[7]. Strażnica liczyła około 18 żołnierzy i rozmieszczona była przy linii granicznej z zadaniem bezpośredniej ochrony granicy państwowej^[8].

W 1932 obsada strażnicy zakwaterowana była w budynku KOP^[5].

 Osobny artykuł: Strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza.

Służba graniczna

Podstawową jednostką taktyczną Korpusu Ochrony Pogranicza przeznaczoną do pełnienia służby ochronnej był batalion graniczny. Odcinek batalionu dzielił się na pododcinki kompanii, a te z kolei na pododcinki strażnic, które były „zasadniczymi jednostkami pełniącymi służbę ochronną”, w sile półplutonu. Służba ochronna pełniona była systemem zmiennym, polegającym na stałym patrolowaniu strefy nadgranicznej, wystawianiu posterunków alarmowych, obserwacyjnych i kontrolnych stałych, patrolowaniu i organizowaniu zasadzek w miejscach rozpoznanych jako niebezpieczne, kontrolowaniu dokumentów i zatrzymywaniu osób podejrzanych, a także utrzymywaniu ścisłej łączności między oddziałami i władzami administracyjnymi^[9]. Strażnice KOP stanowiły pierwszy rzut ugrupowania kordonowego Korpusu Ochrony Pogranicza^[8].

Strażnica KOP „Baturyn” w 1932 ochraniała pododcinek granicy państwowej szerokości 5 kilometrów 750 metrów od słupa granicznego nr 497 do 505^[5].

Wydarzenia:

• W meldunku sytuacyjnym z 27 stycznia 1925 napisano:

25 stycznia 1925 o godz. 22.30 naprzeciwko strażnicy w rejonie sowieckiej wsi Krzemieniec słychać było silną strzelaninę podczas której wieś oświetlona była białymi rakietami^[10].

• W meldunku sytuacyjnym z 29 stycznia 1925 napisano:

Na strażnicy, na polecenie starosty Wilejskiego wysiedlono do Rosji dwie osoby^[11].

W pasie nadgranicznym między słupami 498 – 500, stwierdzono wyrąb lasu po stronie sowieckiej^[11].

Uszkodzony został słup nr 497 przez odbicie lewego rogu godła^[11].

Sąsiednie strażnice:

• Strażnica KOP „Czerwiaki” ⇔ Strażnica KOP „Zalesie” – 1932^[5], 1934^[6]
• Strażnica KOP „Czerwiaki” ⇔ Strażnica KOP „Zalesie” – 1928^[2], 1929^[3], 1931^[4] 

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Falkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza. W pierwszą rocznicę objęcia służby na wschodniej granicy Rzeczypospolitej 1924-1925. 1925. [dostęp 2016-01-30].
• Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924–1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 8390021794.
• Komunikaty dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza z lat 1927 (z uzupełnieniami i poprawkami), 1928, 1932, 1934 (z uzupełnieniami i poprawkami) i 1938 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Szkice dyslokacyjne Korpusu Ochrony Pogranicza i podległych jednostek w latach 1927-1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Meldunki sytuacyjne dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.