Łohiszyn

Herb

Państwo

Rejon

Sielsowiet

Łohiszyn

Populacja (2010)
• liczba ludności

2400^[1]

Nr kierunkowy

+375 165

Kod pocztowy

225740

Tablice rejestracyjne

Położenie na mapie obwodu brzeskiego

Położenie na mapie Białorusi

52°20′N 25°59′E/52,333333 25,983333

Multimedia w Wikimedia Commons

Informacje w Wikipodróżach

Łohiszyn (biał. Лагішын) – osiedle typu miejskiego na Białorusi w rejonie pińskim obwodu brzeskiego, położone 22 km od Pińska, ok. 2,4 tys. mieszkańców (2010). Położony jest na Polesiu.

Siedziba parafii prawosławnej (pw. Przemienienia Pańskiego)^[2] i rzymskokatolickiej (pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła).

Największe skupisko Polaków w rejonie pińskim (bez Pińska). Według spisu z 2009 Łohiszyn zamieszkiwało 687 Polaków, którzy stanowili 28,96% mieszkańców miasteczka^[3].

Według spisu ludności przeprowadzonego już w wolnej, niepodległej Polsce w 1921 roku, aż 90% mieszkańców Łohiszyna deklarowało przynależność do religii katolickiej i narodowość polską, co było ewenementem w skali całego województwa poleskiego^[4].

Historia

W czasach Wielkiego Księstwa Litewskiego miasto było w posiadaniu książąt Radziwiłłów, po nich do książąt Druckich-Lubeckich. Fundatorem kościoła rzymskokatolickiego w Łohiszynie był książę Albrecht Stanisław Radziwiłł, kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiego, starosta piński.

Prawa miejskie magedburskie 1570.

W okolicach Łohiszyna urodził się w 1733 Adam Tadeusz Naruszewicz - polski historyk i poeta.

Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w starostwie niegrodowym łohiszyńskim w powiecie pińskim województwa brzeskolitewskiego^[4].

Po II rozbiorze Polski w 1793 roku Łohiszyn znalazł się pod rosyjskim panowaniem (w zaborze rosyjskim)^[5]

Ludność wyznania rzymskokatolickiego według spisu z 1842 roku liczyła 3361 osób.^[6]. Ogólnie zdecydowaną większość mieszkańców Łohiszyna stanowili Polacy.

Na początku marca 1919 roku Grupa Podlaska Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Antoniego Listowskiego wyparła z tych ziem bolszewików i obsadziła Łohiszyn^[7].

Na początku kwietnia 1919 Łohiszyn leżał na trasie ofensywy zarządzonej przez gen. Listowskiego w celu zajęcia Łuninca. 4 kwietnia 1919 2 batalion 34 pułku piechoty bez przeszkód zajął miasteczko. Za miasteczkiem przy cmentarzu, maszerując drogą na Kowniatyn napotkano na okopy bolszewickie, które po walce zdobyto. W okolicy działał także bolszewicki oddział partyzancki, który dokonał udanego napadu rozgramiając 7 kompanię i oddział partyzantów por. Koja. 1 lipca 1919 Łohiszyn był świadkiem wyruszenia decydującego polskiego natarcia 34 pułku piechoty na Łuniniec. O siódmej wieczorem tego dnia, przy dźwiękach orkiestry, oddziały witane radośnie przez polskich mieszkańców wmaszerowały na nocleg do miasteczka liczącego ówcześnie około 500 domów^[8].

Za II RP istniała wiejska gmina Łohiszyn. Do 1 kwietnia 1934 r. Łohiszyn posiadał prawa miejskie^[9]. Prawie wszyscy mieszkańcy Łohiszyna byli Polakami.

Po agresji ZSRR na Polskę w 1939 r. Łohiszyn znalazł się pod okupacją sowiecką w latach 1939-1941, niemiecką w latach 1941-1944 i ponownie sowiecką w latach 1944-1945.

W 1945 roku Łohiszyn został wcielony do Związku Radzieckiego. Część Polaków wyjechała w nowe granice Polski, a część pozostała w miasteczku.

Od 1991 jest częścią Białorusi, ale do dziś 30% mieszkańców Łohiszyna to Polacy.

Zabytki

Cerkiew Świętej Trójcy (znana też pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego) z 1892 r., parafialna^[10]
Kościół ŚŚ. Apostołów Piotra i Pawła z 1910 roku, parafialny^[11].

Cerkiew i kościół w Łohiszynie
Cerkiew Świętej Trójcy
Kościół Apostołów Piotra i Pawła w Łohiszynie
Kapliczka i mieszkańcy w okresie międzywojennym
Wnętrze cerkwi, okres międzywojenny
Uroczystość poświęcenia kościoła w Łohiszynie w 1915 roku

Przypisy

↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
↑ Пинское благочиние → 19. Приход храма Преображения Господня г.п.Логишин Пинского района. pinskeparh.by. [dostęp 2021-02-09]. (ros.).
↑ Этнічны склад насельніцтва сельсаветаў Беларусі паводле перапісу 2009 года. [dostęp 2021-02-03]. (ros.).
↑ ^a ^b https://www.radzima.org/pl/mesto/lohiszyn.html
↑ Przejęcie przez Rosję okolic Pińska, w tym Łohiszyna, po II rozbiorze w 1793 roku. https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/p/1214-pinsk/96-historia-miejscowosci/67236-historia-miejscowosci
↑ Diecezja mińska opis z roku 1830 - według Chodźka
↑ Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 65. ISBN 978-83-11-11934-5.
↑ Stanisław Ponikowski, Wojna 1919, Kwartalnik Karta nr 32 (2001)
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 7, poz. 49
↑ Брэсцкая Вобласць | Пінскі Раён | Лагішын | Праабражэнская царква. hram.by. [dostęp 2021-01-05]. (biał.).
↑ Kościoły w Diecezji. W: Spis kościołów i duchowieństwa... s. 44.

Bibliografia

Spis kościołów i duchowieństwa Diecezji Pińskiej w R.P. 1933 i 1934 (reprint). Lublin: Fundacja Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie im. Tadeusza Goniewicza, 2007, s. 230. ISBN 978-83-60845-04-2.

Linki zewnętrzne

Łohiszyn w radzima.org
Łohiszyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 682 .

Rejon piński

Siedziba: Pińsk (nie wchodzi w skład rejonu)

osiedle typu miejskiego	Łohiszyn
Sielsowiety	Biarozawiczy Bobryk Boryczewicze Chojno Duboja Horodyszcze Kałaurowicze Łasick Łohiszyn Łopacin Łyszcze Merczyce Mołotkowicze Nowy Dwór Ochowo Ośnieżyce Parochońsk Pinkowicze Pleszczyce Pohost Zahorodzki Porzecze Soszno Stawek Waliszcze

Powiat piński (do 1939)

Siedziba powiatu – Pińsk

Przynależność wojewódzka	gubernia mińska (do 1917) okręg brzeski (1919–20) okręg poleski (1919–20) woj. poleskie (1921–39)
Miasta (1919–39)	Horodno (do 1920 →) Kożangródek (do 1920 →) Łohiszyn (do 1934) Łuniniec (do 1920 →) Pińsk Płotnica (do 1920 →) Serniki (do 1926) Stolin (do 1920 →)
Gminy wiejskie (1919–39)	Brodnica Chojno Chotynicze (do 1920 →) Dobrosławka (do 1920 → i ← od 1923) Kożangródek (do 1920 →) Kuchecka Wola Lemieszewicze Lubieszów (do 1926 →) Łohiszyn Łunin (do 1920 →) Moroczna Pinkowicze Płotnica (do 1920 →) Pohost Zahorodzki (do 1920 → i ← od 1923) Porzecze Radczysk (do 1922 →) Stawek (do 1928) Stolin (do 1920 →) Święta Wola (do 1920 →) Telechany (do 1920 →) Terebieżów (do 1920 →) Uhrynicze (do 1926 →) Wiczówka Żabczyce

Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich / praw miasteczka / praw osiedla; (2) wytłuszczono miasta/osiedla trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast; (4) ^OTP – osiedle typu miejskiego; (5) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie	Bnin (1395–1934) Boćki (1509–1934) Brzostek (1367–1934, od 2009) Budzyń (1458–1934, od 2021) Ciężkowice (1348–1934, od 2000) Czarny Dunajec (1879–1896, 1925–1934, od 2023) Dobrzyca (1440–1934, od 2014) Gąsawa (1388–1934, od 2024) Gębice (1425–1934) Jagielnica (1518–1934) Jaraczewo (1519–1934, od 2016) Jazłowiec (1519–1934) Kopanica (1450–1934) Lanckorona (1366–1934) Łohiszyn (1570–1934, od 1959^OTP) Mielnik (1440–1934) Mieścisko (1474–1934, od 2024) Narew (1529–1934) Niżankowice (1431–1934, od 1940^OTP) Nowe Miasto nad Wartą (1283–1934) Nowy Dwór (1578–1934) Nowy Wiśnicz (1616–1934, od 1994) Obrzycko (1458–1934, od 1990) Odelsk (1546–1934) Piaski (1775–1934) Powidz (1243–1934) Rogowo (1380–1580, 1672–1934) Rostarzewo (1752–1934) Rychtal (1294–1934, od 2024) Ryczywół (1426–1934) Rynarzewo (1299–1934) Stara Sól (1557–1934, od 1940^OTP) Szereszów (1569–1934, od 1940^OTP) Święciechowa (1277–1934) Ulanów (1616–1934, 1941–1945, od 1958) Uście Solne (1616–1934) Władysławów (1727–1870, 1919–1934) Wojnicz (1369–1934, od 2007) Zaniemyśl (1742–1934, 1940–1948)
Gminy wiejskie z prawami miejskimi	Bircza (1464–1934, od 2024) Bukowsko (1720–1934) Dubiecko (1407–1934, od 2021) Dynów (1436–1934, od 1946) Jaćmierz (1437–1934) Jaśliska (1407–1934) Jezierzany (?–1934) Mrzygłód (1431–1934) Nowe Miasto Przemyskie (1463–1934) Nowotaniec (1444–1934) Osiek Jasielski (1363–1934) Rybotycze (1600–1934) Sołotwina (?–1934, od 1940^OTP) Zarszyn (1395–1934)
Gminy wiejskie z prawami miasteczka	Alwernia (1778–1934, od 1993) Babice nad Sanem (1484–1934) Baligród (1634–1934) Białobożnica (1910–1934) Biały Kamień (1493–1934) Bilcze Złote (1896–1934) Bobowa (1399–1934, od 2009) Brzozdowce (1526–1934) Bukaczowce (1489–1934, od 1940^OTP) Chocimierz (1444–1934) Chołojów (1650–1934) Czchów (1355–1934, od 2000) Czernelica (1575–1934, od 1940^OTP) Czudec (1427–1934) Dębowiec (1349–1934) Dobrotwór (1472–1934, od 1959^OTP) Dunajów (1424–1934) Dźwinogród (1784–1934) Felsztyn (1380–1934) Firlejów (1570–1934) Fredropol (1720–1934) Frysztak (1366–1934) Gołogóry (1469–1934) Gródek (1453–1934) Gwoździec (1540–1934, od 1940^OTP) Hussaków (1525–1934) Jabłonów (1602–1934, od 1940^OTP) Janów (1590–1934) Jasienica Rosielna (1727, 1857–1934) Jawornik Polski (1472–1934, od 2024) Jedlicze (1768–1934, 1959–1966^OTP, od 1967) Jezierna (1542–1934) Jezupol (1591–1934, od 1940^OTP) Jodłowa (1765–1934) Kamionka Wielka (1784–1934) Knihynicze (1563–1934) Kołaczyce (1358–1934, od 2010) Konkolniki (1880–1934) Korczyna (1516–1934) Kozłów (1577–1934, od 1961^OTP) Krasiczyn (1620–1934) Krościenko (1348–1934, 1973–1982) Krukienice (1490–1934) Krystynopol (1695–1934, od 1951) Krzywcza (1398–1934) Krzywcze Górne (?–1934) Kudryńce (1518–1934) Kukizów (1538–1934) Kułaczkowce (?–1934) Laszki Murowane (1560–1934) Leszniów (1471–1934) Lipnica Murowana (1326–1934) Lipsko (1620–1934) Lubycza Królewska (1764–1934, od 2016) Lutowiska (1742–1934) Łysiec (1652–1934, od 1940^OTP) Magierów (1595–1934, od 1940^OTP) Majdan Królewski (1763–1934) Marjampol (1670–1934) Markopol (1628–1934) Milówka (1818–1934) Narajów (1592–1934) Narol (1672–1934, od 1996) Nawaria (1578–1934) Niebylec (1581–1934) Niżniów (1508–1934) Obertyn (?–1934) Oleszyce (1578–1934, od 1989) Pistyń (1756–1934) Płazów (1614–1934) Podgrodzie (?–1934) Podkamień Cetnerowski (1441–1934, od 1940^OTP) Podkamień Jabłonowski (1515–1934) Potok Złoty (1601–1934, od 1984^OTP) Potylicz (1498–1934) Probużna (1785–1934) Pruchnik (1436–1934, od 2011) Przecław (1419–1934, od 2010) Radomyśl nad Sanem (1556–1934) Ryglice (1760, 1843–1934, od 2001) Rzochów (1386–1934) Sokołów (1879–1934) Sokołówka (1685–1934) Stanisławczyk (1626–1934) Stojanów (1547–1934) Stratyn (1671–1934) Strusów (1434–1934) Strzeliska Nowe (1513–1934) Szczucin (1745–1934, od 2009) Szczurowice (1648–1934) Świrz (1427–1934) Tarnoruda (1578–1934) Tartaków (1685–1934) Toporów (1450–1934) Touste (1720–1934) Tylicz (1363–1934) Tymbark (1353–1934) Tyrawa Wołoska (1707–1934) Ułaszkowce (1701–1934) Uście Biskupie (1498–1934) Uście Ruskie (1739–1934) Uście Zielone (1548–1934) Uścieczko (1661–1934) Waręż (1538–1934) Wielkie Oczy (1671–1934) Wielopole Skrzyńskie (1328–1934) Witków Nowy (?–1934) Wojniłów (1552–1934, od 1960^OTP) Zakliczyn (1557–1934, od 2006) Zarudzie (1784–1934) Zbyszyce (1784–1934) Żmigród Nowy (1373–1934) Żołynia (1740–1934)

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Kontrola autorytatywna (urban settlement in Belarus):